Hoe zit het ook alweer?
Wanneer je koeien voert, ben je eigenlijk de bacteriën in de pens van de koe aan het voeren. De pens is de motor van de koe die haar in 2/3e van de energiebehoefte voorziet. Die bacteriën hebben een bepaalde behoefte aan energie en eiwit om te kunnen groeien. Wanneer ze groeien leveren ze energie aan de koe en vormen ze microbieel eiwit wat in de darm kan worden opgenomen. Dit microbiële eiwit wat in de pens gevormd wordt, is de beste eiwitbron voor de koe. Dus zowel voor de energiebehoefte van de koe als voor de eiwitbehoefte van de koe is het van belang om de bacteriën in de pens zo goed mogelijk te laten groeien.
Muurtje metselen
Zoals gezegd hebben de bacteriën in de pens energie en eiwit nodig om te groeien. Daarbij is belangrijk dat beide componenten op hetzelfde moment en in de juiste hoeveelheden beschikbaar zijn. Vergelijk de pensbacteriën maar met een metselaar die een muurtje moet gaan metselen. De metselaar heeft stenen en specie nodig om te kunnen metselen. Als hij ‘s ochtends om half 8 wil beginnen en er wordt om 7 uur een betonwagen specie gebracht, maar de stenen komen pas om 4 uur ‘s middags, dan heeft de metselaar de hele dag niks te doen. Dan staat er aan het einde van de dag geen muurtje. Hetzelfde gebeurt in de pens. De bacteriën hebben energie en eiwit nodig, maar ze moeten dit wel tegelijkertijd hebben om het te kunnen gebruiken. Hetzelfde geldt ook nog eens voor de hoeveelheden. Als de stenen en de specie tegelijkertijd gebracht worden, maar je krijgt een volle betonwagen met specie en alleen een kruiwagen met stenen, dan heb je toch een bepaalde onbalans. Het wordt dan maar een heel klein muurtje, terwijl je toch veel ingrediënten aanwezig had. Als je dus heel veel eiwit (specie) in de pens beschikbaar hebt, maar je hebt vervolgens onvoldoende energie (stenen) beschikbaar, dan wordt het niks. Dat eiwit kan dan niet benut worden. Eiwit en energie moeten dus altijd én in de juiste hoeveelheden beschikbaar zijn voor de pensbacteriën om het te kunnen gebruiken.
Als je heel veel eiwit in de pens beschikbaar hebt, maar je hebt vervolgens onvoldoende energie beschikbaar, dan kan het eiwit niet benut worden.
Minimale eiwitbehoefte
Het is dus afhankelijk van de hoeveelheid energie die aanwezig is, wat de minimale behoefte aan eiwit in het rantsoen is. In een energierijk rantsoen is het gemakkelijker om het aanwezige eiwit te benutten en daarom ook gemakkelijker om een lager eiwitgehalte te halen.
Praktijkervaring
Melkveehouder Kees Boon uit Delfstrahuizen werd bijvoorbeeld getriggerd toen hij meer voederbieten ging voeren. Doordat zijn rantsoen energiedichter werd, ging zijn eiwit efficiëntie omhoog. Volgens hem snijdt het mes van eiwit efficiëntie zelfs aan vier kanten:
- Minder overmaat aan eiwit voeren is minder belastend voor de koe. Dit levert gezondheidswinst op. Bijvoorbeeld door een betere vruchtbaarheid.
- Minder stikstof voeren zorgt voor minder uitstoot van stikstof. Dit levert milieuwinst op.
- Wat je niet in het rantsoen stopt, hoef je ook niet te kopen. Dat levert financieel voordeel op.
- De gezondheidswinst (punt 1) en milieuwinst (punt 2) leveren ook weer meer draagvlak op vanuit de omgeving.
Plan voor jouw ideale kuil
Meer energie in het rantsoen zorgt voor een verdunning van het eiwit en voor een verhoogde benutting van het eiwit. De sleutel voor succes ligt in het ruwvoer. Bepaal eerst hoe jouw ideale kuil eruit ziet en maak dan een plan om die te krijgen. Onze rundveespecialisten helpen je daar graag bij. Laat daar de keuzes in bemesting en het maaitijdstip van af hangen.
Tips voor een hogere eiwit efficiëntie
- Bemest voor jouw gewenste eiwitgehalte
- Maai bij de gewenste hoeveelheid gras
- Maai niet na de regen maar voor de regen
- Maai ’s middags
- Gebruik een inkuilmiddel zoals Bonsilage
- Benut gras zo veel mogelijk vers
- Gebruik RECYCLE naast vers gras
- Gebruik PMR+ in energierijke rantsoenen
Verdiepen?
Wil je meer verdieping? Luister dan naar de ervaring van Kees Boon en de uitleg van Dirk Schimmel in de Koecast-aflevering over eiwit efficiëntie.
Over de auteur
Dirk Schimmel
Productmanager Rundvee
Wil je meer informatie of contact opnemen? Stuur dan een mail.