Wormbestrijding bij biologische leghennen
Florian van der Hoeven
Productmanager legpluimvee
Sinds 2022 geldt voor biologische leghennen een wachttermijn op de eieren bij het gebruik van synthetische ontwormingsmiddelen. Twee jaar verder zien we dat de sector duidelijk een andere aanpak van wormbestrijding kiest waarbij monitoring en preventieve maatregelen worden toegepast. Het heeft geleid tot een lager en veel gerichter gebruik van synthetische middelen om te ontwormen.
Monitoren
Door middel van mestmonsters kan goed inzicht worden gekregen over welke wormen in de darm van de kip aanwezig zijn en hoe groot deze wormdruk is. Analyse via mestmonsters heeft de voorkeur boven sectie. Via mestmonsters kan een veel groter deel van het koppel bemonsterd worden dan via sectie. Belangrijk is wel dat de mestmonsters op de juiste manier genomen worden. De specialist kan je hierover informeren.
Echter, EPG (eggs per gram) per soort worm alleen geven niet een volledig beeld om te beslissen of er ontwormd moet worden. Dit getal moet samen met de algehele conditie van het koppel en de productieresultaten van het koppel gewogen worden alvorens er besloten wordt. Soms lijken koppels nergens last van te hebben terwijl er wel fors verhoogde EPG-waardes worden gevonden maar het omgekeerde is ook mogelijk. Ook het type worm is bepalend hoe snel er ingegrepen moet worden. Zo is de spoelworm een stuk minder pathogeen dan de haarworm. Overleg daarom samen met de adviseur en de dierenarts of een koppel ontwormd moet worden of dat er nog tijd is om middels andere behandelingen de EPG-niveaus te remmen.
Wormen bij legpluimvee
Preventie via voeding
Sinds er een wachttermijn wordt gehanteerd op synthetische middelen wordt er meer gebruik gemaakt van natuurlijke producten, veelal plantextracten. Deze zijn zowel via het voer als via het water te krijgen. Het regelmatige gebruik van deze alternatieve producten kan bijdragen aan het uitstel van synthetische ontwormingsmiddelen. Samen met de specialist en dierenarts is er een plan op te stellen hoe dit het meest effectief gedurende een ronde toe te passen.
Preventieve maatregelen in en om de stal
Bij de volgende omstandigheden sterven wormen en wormeitjes af:
- Warmte
- Kou
- UV-licht
- Zuurstofgebrek
- Uitdroging
Bij preventieve maatregelen kan één of een combinatie van deze factoren toegepast worden in en om de stal om de wormdruk te verlagen.
Enkele preventieve maatregelen binnen de stal
- Nat reinigen van de stal met veel water
Door nat te reinigen met gebruik van veel water worden wormeitjes weggespoeld. Let op dat het reinigingswater vervolgens niet in de uitloop weggevoerd wordt. Dit geeft extra wormdruk in de uitloop. - Verhitten van stal(vloer)
Wormeitjes sterven af bij temperaturen hoger dan 40 graden Celsius. - Draai de mestbanden regelmatig af
Mest bevat veel wormeitjes. Het minimaal 2 wekelijks afdraaien van mest draagt bij aan een lagere wormdruk. - Houd het strooiselniveau laag
Strooisel bevat veel wormeitjes die weer opgenomen worden door de hennen. Houd het strooiselniveau continu op 3-5 cm. - Voorkom nat strooisel en aangekoekte mest
Natte en aangekoekte mest zijn ideale omstandigheden voor wormeieren.
Enkele preventieve maatregelen buiten de stal
- Afgraven van bovenste 10 cm van het intensief gebruikte deel van de uitloop
Wormeieren worden in de bodem in de uitloop teruggevonden tot een diepte van 5 cm. Het omploegen van de uitloop wordt daardoor sterk afgeraden. Hiermee worden eitjes verspreid door diepere grondlagen en deze kunnen jaren overleven. Afgraven en deze grond vervangen voor wit zand of houtsnippers verlaagt de wormdruk. - Voorkom plassen en modder in de uitloop
Wormeieren ontwikkelen zich snel in een vochtige en warme omgeving. Zorg daarom dat de bodem van de uitloop begroeid blijft om plassen en modder te voorkomen. - Regelmatig maaien van de uitloop
Kort gras en veel beplanting zorgt dat hennen de uitloop zo wijd mogelijk benutten wat helpt de hoge wormdruk dicht bij de stal te beperken. Ook helpt kort gemaaid gras tussengastheren zoals slakken te mijden. - Kalken van de uitloop
Het kalken van de uitloop droogt de omgeving uit en beperkt de ontwikkeling van wormeitjes.
Inschrijven biologische nieuwsbrief
Zo blijf je makkelijk op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en ontvang je relevante informatie over jouw sector!
