Slim bouwen met efficiëntie

01 juli 2015
-
2 minuten

Pieter Bekkers heeft onlangs zijn rundveebedrijf uitgebreid met nieuwbouw voor 114 stuks melkvee aan de Sterrebos te Sint Oedenrode. De nieuwe stal werd in februari dit jaar door de aannemer opgeleverd en eind maart in gebruik genomen.

Meer ruimte

In 1945 is het bedrijf gesticht en werd een grupstal gebouwd in het achterhuis voor 26 stuks melkvee. In deze tijd moest de grond door ontginning bruikbaar gemaakt worden voor beweiding en akkerbouw. De vader van Pieter, Wim Bekkers heeft in 1972 als een van de eerste in St. Oedenrode een ligboxenstal laten bouwen om meer ruimte voor het melkvee te creëren en om het melken efficiënter te laten verlopen dan in een grupstal. De nieuwe stal voor circa 50 stuks melkvee was in die tijd niet alleen modern, maar ook een goede basis voor verdere uitbreiding. Hierna is het bedrijf in de daaropvolgende 40 jaren gegroeid naar 70 stuks melkvee en jongvee. Anno 2015 is de stap naar 114 stuks melkvee gezet en kan Pieter een mogelijke groei in de toekomst tegemoet zien.

Efficiënte looplijnen

De nieuwbouw is haaks op de bestaanderundveestal gebouwd om het droogstaand melkvee, dat nu in de oude melkveestal staat, via de afkalfhokken de kortste weg naar de verse kalfkoeienruimte te leiden. Ook is er ruimte gemaakt voor separatie om de te behandelen koeien direct te kunnen selecteren en af te zonderen. De 0+3 stal is zodanig opgezet dat latere uitbreiding mogelijk is. De volledige stal kan namelijk gespiegeld worden zodat er een 0+6+0 stal met twee kappen ontstaat. Voor de kalfkoeien is ruimte gemaakt om de afgekalfde koeien voldoende stroruimte te geven voor herstel en om de afstand naar de robot zo kort mogelijk te maken om meerdere melkmalen per dag te stimuleren. Speciale aandacht voor de grote ruimte als toegang voor de twee melkrobots. De ruimte met veel koeverkeer is centraal opgesteld en voorzien van doorgangen met sturend hekwerk om de selectie makkelijk te laten functioneren. Alle boxdekken zijn uitgevoerd als waterbed. Koel in de zomer en, vanwege de eigen lichaamstemperatuur, warm in de winter. Op deze wij ze zorgen de boxen voor een comfortabele rustplaats.

Daglicht en nachtverlichting

De nieuwbouw is voorzien van een zogenaamde schaduwnok. De schaduwnok geeft in de stal over een breedte van circa 20 meter een grote hoeveelheid daglicht. Het daglicht gedeelte in de nok is bewust aan de schaduwzijde aangebracht om direct zonlicht en warmte te weren tijdens het warme jaargetijde. De netto breedte van de lichtstraat bedraagt 2,5 meter. ’s Nachts en in het donkere jaargetijde is er behoefte aan nachtverlichting in een moderne melkveestal. Pieter heeft gekozen voor inductieverlichting in plaats van Led-verlichting, omdat inductieverlichting zeer lang meegaan (100.000 branduren) en weinig energie nodig hebben. In de stal zijn 16 stuks armaturen opgehangen die de norm van 150-200 lux op dierniveau makkelijk kunnen halen.

Ventilatie

De stal is opgezet om de binnenkomende lucht dwars door het gebouw te loodsen, afhankelijk van de windrichting. Aangezien de wind in dit land vooral van zuidwestelijke richting komt wordt de verse lucht via het open land achter de nieuwbouw aangevoerd. De opvouwbare windgordij nen kunnen via een klimaatcomputer automatisch bediend worden en zijn ingesteld om bij een temperatuur hoger dan 15°C afhankelijk van de windsnelheid volledig te openen. De nokopening bedraagt 25 centimeter, waardoor bij windstil weer de afgewerkte lucht makkelijk verwijderd kan worden. Ook is er in het midden van de stal een waaier gemonteerd die boven een ingestelde binnentemperatuur van 18°C gaat draaien.

Arbeidsbesparing

De keuze voor melkrobots, twee Lely A4’s, is mede ingegeven door de combinatie van arbeidsbesparing en betere technische resultaten. Naast de melkrobots is de stal ook voorzien van een Lely Juno 100 aanschuifrobot, die met een interval van drie uur in totaal zevenmaal per dag het voer aanschuift. De robot is zo ingesteld dat hij daarnaast ook tweemaal per dag naar de oude stal gaat en ook daar het voer aanschuift. Het grote voordeel van het tijdig aanschuiven van voer is naast het arbeidsgemak de grotere drogestofopname. Pieter wil het bedrijf met 114 stuks melkvee en jongvee in principe zonder extra personeel runnen. Hij schakelt wel regelmatig de loonwerker in en tijdens piekdagen wordt er externe arbeid ingehuurd.

Combinatie vloersystemen

De verordening stikstof van de provincie Noord-Brabant schrijft een emissiearme vloer voor met een maximale emissie van 7,1 kilogram ammoniak voor weidegang. Pieter heeft gekozen voor een combinatie van twee vloersystemen, namelijk een dichte vloer met vloerspleten (van Berkel beton; 7,1 kilogram NH3) achter het voerhek en tussen de ligboxen, en een roostervloer (Anders beton; 5,2 kilogram NH3) met rubber kappen in de omgeving van de robotruimte en de doorsteken tussen de ligboxen. Het systeem met vloerspleten dient met behulp van een mestrobot te worden schoongehouden om de beloopbaarheid optimaal te houden. De ruimte voor de melkrobots, doorsteken en selectieruimtes zijn moeilijker bereikbaar voor de mestrobot waardoor Pieter heeft gekozen voor een combinatie van de systemen.

Inpassing in omgeving

Om een stalgebouw in te passen in de omgeving dienen kleuren van de bouwmaterialen en verhouding tussen hoogte, lengte en overstek goed op elkaar afgestemd te worden. Ook het aanzicht van de zichtgevel vanaf de toegangsweg dient esthetisch verantwoord te worden opgezet om een rustige aanbik te verkrijgen. De juiste uitstraling van het bedrijf naar de nabije omgeving heeft Pieter er toe gebracht om de topgevel te voorzien van potdekselprofiel en de zijgevels van een afdekking voor het opvouwbare windgordijn. Ook geeft de antraciet kleur in combinatie met rood metselwerk een rustiek beeld waardoor het gebouw, in combinatie met de nog te aan te leggen beplanting, prima op kan gaan in de omgeving. Het plaatsen van zonnepanelen op een dakvlak wordt vaak als storend ervaren. Pieter is er in geslaagd om de verdeling van de panelen zodanig te kiezen dat de circa 400 m2 zonnepanelen in een juiste verhouding met de lengterichting zijn aangebracht aan de zuidzijde van het dak. De energieopbrengst bedraagt circa 50.000 kWh. en voorziet daarmee volledig in de energiebehoefte van het totale melkveebedrijf.