Wij zijn geen pietlutten maar zorgen voor structuur
In de Betuwe, aan de traag meanderende Linge, staat het melkveebedrijf van familie De Rooij. Eigenaren Hielke en Hanny weiden hun 170 koeien met een één-bloks-systeem en werden eind 2018 uitgeroepen tot ‘Beste Graslandboer 2018’. Op hun boerderij bij Wadenoijen vroegen wij hen naar de achtergrond van deze prijs. En naar tips voor andere boeren.
Twee jaar geleden ongeveer kwam ik informatie tegen over het onderzoeksproject Inno4Grass”, vertelt Hielke de Rooij. “Zij zochten boeren die hun aanpak wilden uitwisselen met anderen. Ik ben altijd nieuwsgierig naar nieuwe inzichten en heb ons daarom aangemeld. Van het één kwam het ander, we hebben onder meer presentaties gegeven aan boeren en onderzoekersen zijn uiteindelijk uitgeroepen tot beste graslandboer. Wat voor ons vooral leuk is, is de ontmoeting en uitwisseling met collega’s en onderzoekers. Afgelopen jaar in Nederland en dit jaar ook in Europa.”
Iedere dag een ander perceel
Familie De Rooij heeft in totaal 100 hectare land in gebruik, waarvan ongeveer 50 hectare in eigendom. Voor beweiding van de melkkoeien wordt de huiskavel van zo’n 22 hectare gebruikt, begrensd door de Linge, het dorp en de spoorlijn van Utrecht naar Tiel. “Wij zijn één van de voorlopers van het Nieuw Nederlands Weiden. Bijzonder in onze situatie is dat we een één-bloksysteem gebruiken met vijf percelen, waarbij het koppel iedere dag op een ander perceel staat. Zo roteren de koeien over de vijf percelen. Dat is het kenmerk van het Nieuw Nederlands Weiden. Omgerekend lopen er dan zo’n zeven koeien per hectare beweiding op het totale weideplatform. Een twee-bloks-systeem zou bij ons niet lukken, vanwege het formaat van onze huiskavel en het aantal koeien. De één-bloks-variant past ons goed en blijkt makkelijk uitvoerbaar.”
Voorheen weidde de familie De Rooij hun koeien ook al. “Voor dit weidesysteem hebben wij in de afgelopen jaren het kavelpad tussen de percelen vernieuwd en doorgetrokken en een nieuwe oversteek over de sloot gemaakt. Ook hebben we op ieder perceel een grote drinkbak neergezet. Dit soort ingrepen helpen enorm voor de logistiek op je bedrijf en vergroten daarmee het werkplezier.” “Bij ons gaan de koeien vroeg in het voorjaar naar buiten, dat past bij ons systeem en de grond laat het toe. Wij willen de inschaarhoogte van het gras tussen de acht en de twaalf centimeter houden. Dat is ook één van de basisprincipes van het Nieuw Nederlands Weiden. Dat zorgt voor zoveel mogelijk melk uit vers weidegras. Vorig jaar hebben de koeien maar liefst 240 dagen buiten gelopen.”
Artikel gaat verder onder de afbeelding
Lasagnekuilen waardevol
“Naast het grasland wat we voor beweiding gebruiken, halen we veel ruwvoer van onze andere percelen. Sinds een paar jaar zijn we bezig met lasagnekuilen. Het moment van maaien is belangrijk, dan kijken we goed naar de eigenschappen van het gras, zoals structuur, eiwit, suiker en droge stof. Ook bepalen we dan of we wat droger willen of natter. Op basis van die eigenschappen maken we samen met De Heus een plannetje voor het inkuilen, zodat onze drie grote kuilen voor de melkkoeien van vergelijkbare samenstelling worden. Dat vind ik het mooie bij De Heus: ook het ruwvoer wordt op waarde geschat. Het inkuilen zelf gaat op gevoel en ervaring en we noteren wat we in welke kuil hebben gestopt. De kuilanalyses, die we in het najaar krijgen, bevestigen dan hopelijk onze verwachting. Gelukkig hebben we bij de laatste verbouwing veel werkruimte rondom de kuilen gemaakt. Dat maakt het voor iedereen prettig werken.”
Grasland beetje bij beetje beter
Het grasland van familie De Rooij is al jaren hetzelfde. Hielke: “We zijn erg voorzichtig om onze graszoden rigoureus aan te pakken. Toch is het best een uitdaging om de kwaliteit op peil te houden. Door de droogte zijn er wat dode plekken en vorig jaar hadden we best wel last van onkruid en distels. En in ons beweidingsblok zit er door het één-blokssysteem geen moment om een perceel aan te kunnen pakken of rust te geven. Iedere vijf dagen staan de koeien er weer op. Onze strategie is daarom om steeds kleine stukjes aan te pakken.”
Ervaring opdoen met kruiden
“Waar we dit jaar ook aan werken, is het ervaring opdoen met kruiden. We zoeken samen met De Heus naar de toepassing van meer kruidenmengsels op onze percelen. Als we stukjes grasland repareren, voegen we naast het graszaad ook wat kruiden toe. Zo hopen we weer wat te leren en passen we ons aan, aan de veranderende omstandigheden in de markt en de maatschappij.”
Hielke en Hanny spreken met gedrevenheid over hun bedrijf. “Ik heb er plezier in om het voeren en weiden steeds te verbeteren. Het is zoiets al coach zijn bij een sportclub. Doe je het goed, dan zijn de resultaten snel zichtbaar en hoef je daarna alleen nog op onderdelen bij te sturen. Dat is denk ik wat bij ons het verschil maakt. We plannen vooruit en sturen op het moment dat het nodig is.” Hanny: “We zijn geen pietlutten achter de komma. We zorgen bij alles wat we doen voor structuur, dan heb je rust. Er zit bij ons nu ontspannenheid en plezier in.”
