Vertrouwen in de toekomst

 Rob geeft gelijk aan dat de overheid daar geen rol in speelt. “Ik ben gewoon graag met koeien bezig, ik zie mezelf niet echt als ondernemer. Ik hou van de vrijheid om m’n eigen dag in te delen. Ik kijk steeds wat er op m’n pad komt en hoe ik daar mee omga. Maar vraag niet waar ik over tien jaar sta met m’n bedrijf, dat durf ik niet te zeggen.” “Wij hebben ons bedrijf goed op orde. Bovendien hebben we twee opvolgers”, vertelt Henri. “Onze zoons stappen in een goedlopend bedrijf, in een periode met goede opbrengsten. Door alle beperkingen en onzekerheden die er nu zijn, blijft de groei in de sector achter. Daardoor neemt de eiproductie niet toe en blijven de prijzen op peil”, verwacht Henri. “Dat is heel anders dan toen wij begonnen. Wij hadden toen financieel gezien moeilijke jaren.” Ton haalt zijn vertrouwen uit de goede resultaten van het bedrijf. “Op de speendagen zie je het resultaat van je eigen inspanningen. Als de biggen weer mooi in hun hokken zitten, doet me dat echt iets. Ook als bijvoorbeeld de mestafzet weer goed is geregeld, dat iedereen zijn afspraken is nagekomen. Kortom, als het gewoon lekker draait en we de kost verdienen.”

Ton en Rob zoeken de interactie met klanten niet rechtstreeks op. Ton: “Via Beter Leven zijn de ketens heel kort, ik hoef daar zelf niet tussen te zitten. Niet dat ik m’n verhaal niet wil vertellen, anders zat ik hier ook niet.” Rob ervaart dat het grootste deel van de burgers positief is over boeren en dat een klein deel voor het negatieve geluid zorgt. “Mijn moeder heeft jarenlang een kinderopvang gerund op ons bedrijf en nog steeds bezoeken klassen van mijn kinderen de boerderij. We hebben eigenlijk nooit vervelende vragen gehad over het feit dat onze koeien geen weidegang krijgen, omdat onze huiskavel te klein is.” Die kleine huiskavel is ook de reden dat Rob niet kan meedoen aan concepten. “In de melkveehouderij is weidegang de basis van elk concept. Daardoor hoef ik er ook niet over na te denken.”

Natuurlijk zien de drie veehouders ook uitdagingen. Ton maakt zich bijvoorbeeld zorgen over arbeid en het verdwijnen van praktische kennis uit de sector. “Bij elke agrarische ondernemer die stopt, raken we een heleboel praktijkkennis kwijt.” Henri vertelt over tegenslagen die het bedrijf heeft doorgemaakt, zoals besmetting met fipronil en een stalbrand. “Er komen vast nog nieuwe tegenslagen en uitdagingen aan, maar we zetten samen de schouders eronder. Zo hebben m’n broers en ik dat altijd gedaan, samen om tafel en nieuwe plannen maken.” Rob ziet ook dat uitdagingen van alle tijden zijn. “Eerdere generaties hadden uitdagingen met de invoering van het quotum, mestwetgeving en dierziekten als varkenspest en mkz. De uitdagingen die nu op ons afkomen, gaan we ook vast overleven. En de volgende generatie zal weer nieuwe uitdagingen kennen. Het is belangrijk om positief te blijven, ook richting eventuele opvolgers. Je mag best af en toe klagen, maar ik realiseer me: we zijn gezond en we doen wat we graag doen.”