Zo zorg je voor een optimaal winterrantsoen. Zet jouw voorjaarskuilen efficiënt om in melk

07 oktober 2018
-
3 minuten

In het voorjaar van 2018 zijn verschillende kouderecords gebroken. Door de vrieskou in maart liep de mestaanwending forse vertraging op. In april sloeg het weer om en steeg de temperatuur snel tot zomerse waarden boven de 20°C. Het warme, milde weer resulteerde in een explosieve grasgroei waarna in een zonnige en relatief droge meimaand het inkuilen van start ging.

Voorjaarskuilen 2018

De relatief late mestaanwending gevolgd door een explosief hoge grasgroei heeft een zichtbaar effect op de samenstelling van de voorjaarskuilen in 2018. De gemiddelde voederwaarden van voorjaarskuilen in 2018 en 2017 zijn tegen elkaar uitgezet in tabel 1. Gemiddeld bevatten de voorjaarskuilen meer eiwit dan in 2017. Het aandeel suiker is fors lager wat samen met een hoger ruwe celstof­ gehalte zorgt voor een lager VEM­niveau. In figuur 1 is het verloop van VEM en het aantal dagen na 1 april over het voorjaar weergegeven.

Eiwitbenutting

De voorjaarskuilen bevatten gemiddeld 165 gram ruw eiwit per kilogram drogestof. Door de snelle grasgroei is het eiwit relatief onbestendig. Hierdoor is de benutting van het eiwit een uitdaging. Temeer doordat de voorjaarskuilen minder energie bevatten die in de pens vrijkomt. In rantsoenen met een groot aandeel graskuil is aanvulling van pensenergie dan ook een vereiste. In rant­soenen met goed verteerbare graskuilen zijn de rustige productievoeders zoals Royaal en Select uitermate geschikt. Royaal en Select combineren een hoog gehalte aan energie en darm verteerbaar eiwit waardoor ze de melkproductie ondersteunen. Rantsoenen met celstofrijke graskuilen vragen over het algemeen om meer snelheid. Productievoe­ders zoals Patent en Optimaal passen goed om de benutting van dergelijke graskuilen te verhogen.

Gezondheid

De graskuilen zijn over het algemeen rustig verteerbaar en daardoor is er minder risico op pensverzuring. Een aandachtspunt is het hoge gehalte aan nitraat in een deel van de voorjaarskuilen. Meer dan 7,5 gram nitraat per kilogram drogestof in het rantsoen is gif­tig voor de koe. Het is aan te bevelen kuilen met een hoog nitraat gehalte te voeren in combinatie met maïskuil of andere graskuil.

Conservering en drogestofgehalte

Ook dit jaar zien we een grote spreiding in drogestofgehaltes tussen graskuilen. Gemid­deld ligt het drogestofgehalte op 48%. Veel kuilen zijn te droog gewonnen. Er is een duidelijk verband tussen conservering van de graskuilen en het drogestof­gehalte (figuur 2). In de drogere kuilen is het suiker in mindere mate omgezet naar orga­nische zuren en is de pH hoger. Bovendien zijn de droge kuilen minder goed verdicht bij het aanrijden waardoor de broeigevoe­ligheid sterk toeneemt. Broei met als gevolg verlies van smaak en voederwaarde ligt op de loer bij deze kuilen. In de nattere kuilen zijn suikers omgezet in melkzuur en azijnzuur waardoor deze kuilen een lage pH hebben en goed zijn geconserveerd. Deze nattere kuilen zijn erg smakelijk voor de koe en stimuleren melkgift. Uitdaging is benutting van het hogere aandeel onbestendig eiwit. Het combineren van deze nattere voorjaars­kuilen met een structuurrijke zomerkuil en/of een flink aandeel maïs in het rantsoen helpt hierbij.

tabel 1: Voederwaarden voorjaarskuil 2018 en 2017

Ruwvoerpositie

Bij een tekort aan ruwvoer kun je ervoor kiezen om een ruwvoervervanger zoals PensControl of Ruwvoermix Snijmaïs in te zetten in jouw rantsoen voor melkvee. Met deze veilige en scherp geprijsde ruwvoer­vervangers kun je in het basisrantsoen twee tot vier kilogram drogestof ruwvoer per koe per dag besparen. Gezien de matige ruwvoeropbrengst is het dit jaar extra belangrijk de aanwezige voor­jaarskuilen efficiënt om te zetten in melk. Onze specialisten helpen je graag bij het maken van een winterrantsoen waarbij de penswerking en ruwvoerbenutting worden geoptimaliseerd.

figuur 1: VEM
 
figuur 2: Zuren & broeigevoeligheid